Spaakwielen van je motorfiets goed op spanning houden

De meeste motorfietsen zijn uitgerust met spaakwielen. Het is zaak regelmatig te controleren of de spaken van je wielen nog wel vast genoeg zitten, spaken spannen dus. Losse spaken in je wielen kunnen voor levensgevaarlijke situaties zorgen. Controleer de spanning van je spaken daarom regelmatig voor je eigen veiligheid.

Spaakwielen waren ooit van hout

De tijd van de ouderwetse houten spaakwielen is natuurlijk voorgoed voorbij. Automobielen uit de jaren 20 reden misschien nog zonder problemen nog op dit soort wielen rond maar

Motorvoertuigen uit de beginjaren van de 20e eeuw reden nog op houten willen met grote spaken rond. De eerste auto’s waren nog uitgerust met massieve banden.

Het maakte in de begintijd van het motorvoertuig allemaal niet zoveel uit want snelheid was nog niet belangrijk.

Tijdens de eerste wereldoorlog raakte de ontwikkeling van motorvoertuigen in een stroomversnelling.

De snelheid nam toe en met die toename van de snelheid moest er ook veel aan de wegligging verbeterd worden. De vering en schokbreking moesten verbeterd worden.

Spaakwielen

stalen spaakwielen met ketting aandrijving uit eind 19e eeuw

Wielen moesten lichter worden.

Met de toename van de snelheid van motorvoertuigen was het zaak de wegligging te verbeteren. Het totale gewicht van de motorfiets moest omlaag, waarbij vooral het on af geveerde gewicht omlaag moest.

De wielen moesten snel op en neer kunnen bewegen om zodoende het wegdek te kunnen blijven volgen. Door de wielen lichter te maken kon dit bereikt worden.

De toename van de snelheid maakte dat houten spaakwielen niet meer konden vanwege het gewicht en de kwetsbaarheid. Want houten spaakwielen zijn star en geven niet mee met oneffenheden in de weg.

Wielen moesten enigszins kunnen mee bewegen met het wegdek. De vering vangt de grootste oneffenheden op maar de wielen op zich mochten en mogen niet star zijn. De wielen van de motorfiets zijn van groot belang voor een goeie wegligging.

spaakwielen

Auto’s hadden ooit ook spaakwielen

On af geveerd gewicht en wegligging

De wielen van een motorfiets zijn misschien wel het belangrijkste onderdeel als het om veilig rijden gaat. Dat geldt voor de staat van onderhoud van je spaken en je banden.

Versleten banden of banden die niet op de juiste spanning staan verminderen de grip op de weg waardoor de motorfiets minder goed te besturen is.

Banden die te lage spanning hebben, hebben vanwege de vervorming onvoldoende contact met de weg. Hierdoor wordt de grip van de band minder en dat gaat ten koste van de wegligging.

Maar er is meer te vertellen over de wielen van motorfietsen. Het vermogen van de motorfiets wordt natuurlijk via de wielen overgebracht op het wegdek waardoor de wielen tijdens het accelereren zwaar belast worden.

spaken spannen

Op slechte wegen kan je beter spaakwielen hebben

De achterband moet ook nog gaan draaien.

Maar daar is niet alles mee verteld. Als je kijkt naar de aandrijving van een motorfiets dan zie je dat de naaf van het wiel wordt aangedreven door een ketting of cardan.

De naaf van het wiel is het deel dat in het midden van het wiel zit. In de naaf zit in vrijwel alle gevallen ook de rem gemonteerd. Bij alle modernere motoren is er een schijfrem in het achterwiel gemonteerd.

Bij oudere motorfiets werden er nog trommelremmen in het achterwiel gemonteerd maar tegenwoordig zijn motoren allemaal van schijfremmen voorzien.

Maar met het aandrijven van de naaf ben je nog niet klaar natuurlijk want uiteindelijk moet je achterband ook gaan draaien.

spaken spannen

De ketting drijft de naaf aan die op zijn beurt de velg aan drijft. De verbinding tussen naaf en velg moet goed sterk genoeg zijn.

De naaf met de velg verbinden

De kracht die met een ketting wordt overgebracht op de naaf in het achterwiel moet dus uiteindelijk overgebracht worden op de velg en de band. Voor het remmen geld natuurlijk hetzelfde, ook voor het voorwiel.

Er is dus een verbinding nodig tussen de naaf en de velg van je motorfiets en dat zijn meestal de spaken die in het wiel zitten.

In eerste instantie waren alle motorfietsen uitgerust met spaakwielen omdat spaken lange tijd de meest logische manier leek om een velg met de naaf te verbinden.

Of we het nou over houten spaken hebben of over draadstaal spaken dat maakt niet uit. Spaken waren en zijn nog steeds de meest logisch verbinding tussen de naaf en de velg.

Suzuki V-Strom

Gietwielen van de Suzuki V-Strom

De verbinding is niet start bij spaakwielen

Spaken zorgen voor een sterke maar toch enigszins flexibele verbinding tussen de naaf en de velg.

Bij het rijden over oneffenheden kunnen spaakwielen ook voor enige vering zorgen omdat de verbinding niet star is zoal bijvoorbeeld bij gietwielen.

Spaken zitten in de naaf van een wiel gehaakt en met een speciale bout in de velg vast gedraaid. En die bout waarmee de spaak in de velg vastzit kan naar verloop van tijd los gaan zitten.

Moet ik daar nou dat hele verhaal over spaakwielen voor vertellen ? ja eigenlijk wel want het is handig als je weet waarom spaken beter zijn dan gietwielen.

Althans dat is mijn mening. Gietwielen zijn star, net als de houten wielen waar ik het in het begin over had. Spaken zorgen voor enige flexibiliteit waardoor schokken van de weg beter worden opgevangen.

spaakwielen

Spaakwielen geschikt voor Tubeless banden.

Spaakwielen met losse spaken zijn gevaarlijk

En een wiel met los zittende spaken is een gevaar voor de wegligging van de motorfiets. Want als de spaken los zitten, zit de verbinding tussen de naaf en de velg los waardoor de velg ten opzichte van de naaf kan bewegen.

De velg gaat dan van links naar rechts slingeren onder het rijden waardoor het weggedrag van de motorfiets niet meer ideaal is of zelf gevaarlijk kan worden.

De slingering die optreed in het achterwiel kan de hele motorfiets onbestuurbaar maken met ongelukken tot gevolg.

Als de spaken erg los zitten kunnen zo ook breken waardoor de verbinding tussen velg en naaf steeds slechter wordt. Hoe meer spaken er los zitten en/of breken hoe slechter de verbinding tussen de naaf en de velg is.

Spaken moet je soms spannen

Spaken spannen soms nodig

Het is dan ook zaak om regelmatig de spanning van de spaken te controleren. Je kunt de spanning van je spaken controleren door met je vingers een spaak beet te pakken en te zien of er beweging in zit.

Als je de spaak een klein beetje heen en weer kan bewegen is het zaak deze aan te spannen.

Je kan zelf de spaken spannen, het is niet zo lastig als motor wielen opnieuw spaken, het gaat puur om het aandraaien van de spaken.

Je kunt je spaak spanning ook controleren door met een schroevendraaier tegen je spaken te tikken.

Bij een hoge toon zijn je spaken op spanning, hoor je een dof geluid dan zit je spaak meestal te los. Je moet dan de spaken vastzetten met een spaken spanner.

Een dergelijke spanner is niets anders dan een sleutel die op de moer van de spaak past.

Zorg dus dat je spaken op spanning zijn en blijven. Je hoeft ze niet iedere dag na te kijken maar eens in de twee maanden de spaakspanning controleren kan geen kwaad.

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.