Spaakspanning controleren is iets dat hoort als je op een motorfiets met spaakwielen rijdt. Je spaken kunnen los gaan zitten en los zittende spaken beïnvloeden de wegligging van je motorfiets. Op een bepaald moment kan dit zelfs gevaarlijk worden. Controleer de spanning van je spaken daarom regelmatig.
Spaken spannen is af en toe nodig
Je hebt spaken en spaken, daar bedoel ik mee dat gegoten wielen ook spaken hebben maar dan net even anders. Want bij gegoten wielen valt er niets te spannen.
De spaken zorgen ervoor dat het vermogen overgebracht wordt van de naaf naar de velg. Dat betekend dat er flinke krachten op de spaken kunnen komen te staan.
Want bij gas geven komt er kracht op de spaken te staan maar bij afremmen op de motor natuurlijk ook.
Bij gegoten wielen doen deze krachten niet zo heel veel maar bij draad spaken wel.
De spaken staan dus tijdens het rijden continu onder druk van gas geven en afremmen op de motor. Bij stevig gebruik van de remmen gebeurd natuurlijk hetzelfde.
Spaken veren ook mee
Spaken vangen natuurlijk ook de klappen op van minder goed wegdek. Het inveren van het wiel begint als het ware bij het inveren van je spaken.
Dit is zo weinig dat je niet merkt of ziet maar het is hoe dan ook een belasting voor je spaken.
Want alle oneffenheden in het wegdek worden in eerste instantie opgevangen door de band en die geeft het door aan de rest van het wiel.
De schokken gaan dus door de band en de velg richting de spaken. Deze schokken zorgen er op den duur voor dat de spaken spanning gaan verliezen.
Bij accelereren komt alle kracht op de spaken te staan
Speling in de spaken
Zodra de speling begint in een zogenaamd draadspaakwiel dan ontstaat er beweging.
De beweging zorgt ervoor dat de naaf in het wiel kan bewegen waardoor er meer speling kan ontstaan.
Zodra er beweging gaat ontstaan in de spaken van je wiel verliest het wiel en dus de motorfiets stabiliteit. De naaf kan gaan bewegen in het wiel waardoor de velg gaat zwabberen.
Door de onbalans die er dan ontstaat wordt de hele motorfiets instabiel met een slechte wegligging tot gevolg. Los zittende spaken kunnen ook makkelijker breken omdat er geen spanning op staat.
Spaken in de naaf van het achterwiel
Dunne metalen staafjes
De beweging die optreed in spaken zorgen voor meer belasting en dus komt er meer speling in de spaken.
De spanning van je spaken is ook van belang voor je veiligheid want er komen flinke krachten te staan op de dunne metalen staafjes die je naaf met je velg verbinden.
De spaakspanning controleren is iets wat je regelmatig moet doen. Niet dat je iedere keer voor je wegrijd al je spaken van je motorfiets moet controleren.
Maar zo nu en dan even aan je spaken voelen of ze niet los zitten is zeker aan te raden. Je kan ook een spaakspanning meter aanschaffen hiervoor.
De ketting brengt het vermogen over op de naaf
Spaken houden je naaf in het midden.
Spaken kun je overigens niet zomaar even aandraaien, de spaken in je wielen zorgen ervoor dat de naaf van het wiel exact in het midden staat. Met het zelf spaken spannen van moet je hier rekening mee houden.
Dat houdt in dat je niet zomaar aan een kant van het wiel je spaken kan gaan aanspannen, want dan trek je de naaf van het wiel uit het midden.
En als de naaf uit het midden getrokken wordt gaat het ten koste van de wegligging van je motorfiets.
Om te beginnen leg je het wiel zonder band op een stabiele ondergrond. Hierbij je er voor zorgt dat je wiel in zijn geheel gemakkelijk in het rond kan draaien. Dit laatste maakt het spaken spannen een stuk gemakkelijker.
Gebruik het juiste gereedschap voor je sleutelwerk
Spaakspanning controleren
Spaakspanning controleren kan je doen door met een metalen voorwerp tegen een spaak te tikken.
Een goed aan gespannen spaak maakt een helder geluid als je er tegen aan tikt, terwijl een te losse spaak dof klinkt.
Nog beter is het om gewoon aan je spaak te voelen of er beweging in zit. Ga eerst het wiel rond en voel aan iedere spaak of hij los zit of niet.
Zet vervolgens bij iedere loszittende spaak met een viltstift een streepje op je velg en voel of je de moer waarmee je de spaak spant kunt bewegen.
Bandenspanning is net zo belangrijk als spaakspanning
Los zittende spaken spannen
Als je alle los zittende spaken gemarkeerd hebt kun je beginnen met de spaken aan te spannen.
Ga niet gelijk een spaak helemaal aanspannen maar span geleidelijk aan alle loszittende spaken totdat alle spaken weer op normale spanning staan.
Gebruik wel een speciaal daarvoor gemaakte spaak sleutel en ga niet met een tang te werkt want dan sloop je de spanmoer van je spaak.
Voor alles geldt altijd dat je het juiste gereedschap gebruikt. Dus leg hamers en schroevendraaiers buiten je bereik en zorg dat je het juiste gereedschap bij je hebt.
Met offroad gebruik worden de wielen ook zwaar belast
Sleutelen aan een motorfiets vraagt geduld.
Als een spaak te vast zit ga dan niet proberen deze met veel kracht los te krijgen.
spaken kunnen vast gaan zitten doordat er vuil in het schroefdraad van de spaak kan gaat zitten. Spaken spannen doe je met geduld en niet met kracht anders draai je de spanbout kapot.
Je kunt een spaak het beste los krijgen door de spanschroef even te verhitten zodat deze uitzet en er vervolgens kruipolie in te laten lopen.
Een andere mogelijkheid om spaken los te krijgen is door kaarsvet te gebruiken. Je verhit de spanmoer en laat er kaarsvet in lopen.
Als de spanmoeren erg vast zitten biedt kaarsvet de oplossing
Kaarsvet als noodoplossing
Door de capillaire werking van het schroefdraad trekt het kaarsvet in het schroefdraad en kan je de moer uiteindelijk los draaien.
Doe dit desnoods een paar keer totdat de spanschroef los genoeg zit om de spaak aan te spannen. Na het aanspannen kan je de spaken vastzetten met een druppel Loctite .
Gebruik nooit teveel kracht of geweld om vastzittende spaken los te krijgen want dan maak je kans dat er een spaak breekt.
Bedenk dat je voor sleutelen aan een motorfiets vooral geduld nodig hebt. Meer over spaken aanspannen lees je hier