Een XT660Z Tenere met 100.000 km op de teller

Ik kan mij het artikel over een Honda CB750 die de 100.000 km had gehaald nog goed herinneren in het blad Motor ergens in de jaren 80. Een motorfiets die een dergelijke km stand weet te halen moet wel iets heel bijzonders zijn en dat was ruim 30 jaar geleden ook zo. Het was de tijd dat cilinderbussen nog van staal waren en mannen van….uh nou laat ook maar. De tijden zijn veranderd en motorfietsen ook.

Van Goldwing naar XT

Toen ik van mijn Honda GL1000 overstapte naar een 500 cc eencilinder (XT500) verklaarde menigeen mij voor gek. “Dat wordt iedere 30.000 km een nieuwe zuiger monteren” kreeg ik van veel mensen te horen.

Want zo was het idee, een eencilinder gaat veel minder lang mee dan een zware viercilinder.

Onzin natuurlijk want het principe van de zuiger motor blijft altijd hetzelfde.

Een zuiger beweegt snel op en neer in de cilinder en ondanks goede smering treed er slijtage op. Alleen maakte de grote van de zuiger wel uit als je het over levensduur hebt.

 

XT

De oude vertrouwde XT600 Tenere

Een stalen cilinderbus

De XT500 werd met 25.000 km op de teller gestolen dus of ik ooit de 30.000 km gehaald zou hebben met een zuiger zou ik nooit weten.

Ondertussen was er een veel geavanceerdere XT600 door Yamaha op de markt gebracht waar ik voor ging.

De XTZ600 Ténéré, met grote tank en meer op offroad ingestelde vering had een aantal grote voordelen ten opzichte van zijn 100cc kleinere broertje.

De 600 had vier kleppen en een dubbele carburateur en standaard een oliekoeler aan boord maar nog steeds een stalen cilinderbus. Wat is dat nou toch met die stalen cilinderbus……? Ja ja rustig dat ga ik nog uitleggen.

 

XT

De XT500 op het Zwitserse treffen in 2013

43 pk en betere wegligging

De XT600 had met 43 pk duidelijk meer vermogen dan de XT500 die het met 34 pk moest doen. Niks mis met de XT500 maar de 600 was duidelijk een verbetering qua vermogen en wegligging.

De XT600 had een nadeel ten opzichte van de XT500 en dat was dat de zuiger weer wat groter was.

Insiders hadden het ook vaak over de grote bloempot die op en neer ging. En die grote bloempot ging niet zo heel lang mee.

Want de meeste XT’s hadden om de 60.000 km toch wel een overmaat zuiger nodig en het nodig werk aan de cilinder.

 

Tenere treffen

Alle Tenere’s bij elkaar op het jubileum treffen van de DTA

80.000 km met één zuiger

Bij heel rustig rijden kon je maximaal 80.000 km met een zuiger doen en in heel en in zeldzame gevallen werd de 100.000 km gehaald.

De grote 600 cc zuiger vertoonde eerder slijtage en begon bij normaal gebruik na zo’n 50.000 km te kantelen in de cilinder.

Niet dat de zuiger helemaal op zijn kant ging natuurlijk maar aan de onderkant van de zuiger, het zuigerhemd, trad speling op.

Door die speling kan de zuiger aan de onderkant iets heen en weer bewegen. En dat heen en weer bewegen wordt kantelen genoemd. Als de zuiger teveel kantelt kost dat vermogen en uiteindelijk kan de motor vastlopen.

 

XT660Z Tenere

De XT660Z Tenere is een prima reismotor

De XT evalueerde

Anders gezegd, doordat de drijfstang de zuiger iets tegen de zijkant van de cilinder drukt treed er in de cilinder en op de zuiger slijtage op. De krachten die hiervoor zorgen worden leibaankrachten genoemd.

Als er teveel slijtage optrad zat er maar een ding op en dat was een nieuwe overmaat zuiger monteren en de cilinder opboren.

Nou is een overmaat zuiger monteren in een XT600 voor de handige sleutelaar niet echt een monsterklus en de meeste XT rijders waren en zijn niet echt wars van een fikse sleutelpartij. Het koste je alleen wel tijd en geld.

Bovendien moest je je motorfiets weer opnieuw inrijden etc. De 100.000 km werd met een grote eencilinder overigens zelden zonder revisie gehaald. Naarmate motorfietsen als de XT evalueerde nam het aantal te behalen kilometers ook toe.

 

XT600E

De XT600e is een prima offroad motorfiets

Staal of aluminium

En dat ging ook zo met de XT’s van Yamaha. De oude bekende XT600 met stalen cilinderbus (ja weer die cilinderbus) verdween uit het programma van Yamaha en daar kwam de XT660 in 2004 voor terug.

In het begin kwam Yamaha alleen met de XT660R op de markt en later kwam daar de XT660X en de XT660Z Ténéré, niet te verwarren met de XTZ660 Ténéré.

De nieuwe XT660 is natuurlijk uitgerust met injectie maar daarnaast ook met een aluminium cilinderbus (he he daar komt eindelijk die cilinderbus) met keramische coating.

De keramische coating van de cilinder maakt dat deze minder snel slijt en dus wordt de levensduur verlengt.

 

XT 660R

De XT660R in zijn element in de Franse Alpen

Betere warmte afvoer en slijtvaster

Aluminium is lichter en voert sneller de warmte af en de coating is vele malen harder dan staal en dus geeft dat veel voordelen.

Naast de beter geleiding van de zuiger in de cilinder zorgt de coating ook voor een betere warmte afvoer.

Door de toepassing van de coating zijn verder kleinere toleranties mogelijk voor de passing van de zuiger.

Dit zorgt er weer voor dat de zuiger minder speling heeft in de cilinder en dat komt ook weer doordat Nikasil minder uitzet dat staal. Dus kan alles lekker strakker in elkaar zitten.

 

Leibaan krachten

Zogenaamde leibaankrachten duwen een zuiger tegen de cilinderwand

De XT660Z Ténéré met 100.000 km

Maar wat heeft dat alles nou te maken met oude XT’s en de yamaha ténéré vraag je je af. Nou ik ben sinds 2008 in het bezit van een XT660Z Ténéré en die Ténéré heeft in juni 2018 de 100.000 km gepasseerd.

Uiteraard vind ik dat toch wel bijzonder aangezien het een eencilinder is maar dat schijnt dus voor eencilinders helemaal niet zo bijzonder meer te zijn.

En die 100.000 km zijn ook nog een keer zonder veel problemen bereikt. De Ténéré heeft geen ingrijpende reparaties ondergaan en is nog niet gereviseerd en als ik het zo bekijk is dat voorlopig ook nog niet nodig.

Er zijn wel wat kleine reparaties geweest. Zo zijn in 2012 de balhoofdlagers een keer vervangen en is de koppelingskabel een keer gebroken. Verder zijn er twee lampjes verwisseld maar veel meer ook niet.

 

cilinders

Steeds betere passing van de zuiger in de cilinder

Het enige minpunt van de Ténéré

Wat bij de Ténéré wel een beetje een kwaal is, is het feit dat je de transmissiedempers in het achterwiel regelmatig moet vervangen omdat deze vrij snel slijtage vertonen.

Die slijtage zorgt ervoor dat het kettingwiel niet meer zonder speling in het achterwiel past. Je kan dit testen door even aan het kettingwiel te voelen of deze speling heeft. Als dit zo is kan je de dempers het beste vervangen.

Doe je dit niet dan loop je de kans dat het kettingwiel scheef in het achterwiel getrokken wordt met alle gevolgen van dien.

Je kan de speling ook oplossen door stukjes binnenband tussen de dempers te stoppen al kan ik dat niet aanbevelen. Het beste kan je gewoon nieuwe transmissie dempers monteren natuurlijk, voor de kosten hoef je het niet te laten.

 

Hoe beter de zuiger en cilinder in elkaar passen hoe langer de levensduur

Olie en benzineverbruik is nog steeds prima

Voor de rest is het zaak het gewone onderhoud te doen zoals olie en andere vloeistoffen vervangen en natuurlijk versleten onderdelen vervangen.

De vering van de Ténéré is nog origineel en voldoet nog uitstekend. De Ténéré is wel voorzien van een uitwasbaar K&N luchtfilter maar echt noodzakelijk was dat niet.

Het olieverbruik van de Ténéré is met ongeveer 1 liter op 12.000 km nog nihil te noemen en het benzine verbruik kan indrukwekkend laag zijn.

Lange ritten over secundaire wegen waar je ongeveer 100 km/uur mag haalt de Ténéré makkelijk 1:25 en soms zelfs 1:27.

 

XT660Z Tenere

100.000 km met een eencilinder is allang niet zo bijzonder meer

De XT660Z Ténéré is een trouwe kameraad

Hoe het precies met de verschillende toleranties in het motorblok zit kan ik niet vertellen want het blok is nog niet open geweest en dat wil ik voorlopig zo laten.

De Ténéré is altijd een zeer trouwe reiskameraad geweest die mij zonder problemen altijd overal heen bracht en brengt want vervangen doe ik hem nog niet. Zie hier de Yamaha xt660z tenere specs

De 100.000 km die ik nu gereden heb met de Ténéré schijnen overigens niet eens zo bijzonder te zijn want er zijn er die meer gereden hebben met de Ténéré.

De XT660Z Ténéré wordt ondertussen niet meer gemaakt en dat is best jammer. Er komt een geheel nieuw model van Yamaha op de markt en dat is de Ténéré 700.

 

Tenere 700

 

Hoe populair wordt de Ténéré 700

De verwachting over dit model zijn hoog gespannen maar het gemis van de XT660 klinkt door bij veel liefhebbers van de grote eencilinder.

Yamaha is echter niet gestopt met de productie van de XT660 want in o.a. Australië wordt de motorfiets nog steeds geleverd.

In Europa is het doek na 10 jaar gevallen voor de 660 en dat is best jammer. De XT660Z is een toch wel unieke een unieke motorfiets die vooral onder de liefhebbers van de grote eencilinders erg populair is.

Bovendien blijk hij bijzonder betrouwbaar te zijn. Of de Tenere 700 net zo populair wordt moeten we nog afwachten.

 

Eén gedachte over “Een XT660Z Tenere met 100.000 km op de teller”

  1. ik heb in de jaren 80 100.000 km gereden met een XT 500. ik moest bij 60.000 de zuiger vervangen en cylinder opboren, maar ja kost niet veel. ik geloof onder de 200 piek! en toen ik bij 100.000 het blok uit elkaar haalde bleken de koppelingsplaten nog binnen de tolerantie voor nieuw te zitten! ik heb wel inderdaad elke 3000 km olie ververst zoals moest van Yamaha, het blok zag er dan ook bij demontage brandschoon uit van binnen. Koen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.