Klassieke motorfietsen of oude auto’s, sommige mensen zijn er gek op. BMW’s uit de jaren 50, oude Indian motorfietsen of zo’n oude Harley Davidson uit de vijftiger jaren. Stuk voor stuk museumstukken die je rijdend wil houden en dat valt niet altijd mee. Het is vaak lastig om onderdelen te vinden om de technische staat van het voertuig optimaal te houden. Een van de belangrijkste zaken is het vinden van de juiste zaken zoals bijvoorbeeld motorolie.
Motorolie doet zoveel meer
Motorolie, dat is toch gewoon dat vettige goedje dat ik in het motorblok doe, wat kan daar nou mis mee gaan?
Motorolie is het smeermiddel voor verbrandingsmotoren. Een verbrandingsmotor bestaat uit een hoop snel langs elkaar bewegende onderdelen. Tussen de verschillende onderdelen kan wrijving bij optreden.
De motorolie die je in je motorblok doet zorgt voor een dunne oliefilm tussen de verschillende onderdelen om te voorkomen dat er te veel wrijving ontstaat.
Denk bijvoorbeeld aan de zuiger die in de cilinder op en neer gaat of aan de krukas die in zijn lagers draait.
Een FJ1100 uit 1984 daar wil je de juiste olie in hebben
Olie doet meer dan smeren.
Olie is om te beginnen een smeermiddel maar doet veel meer dan alleen smeren.
Motorolie heeft bijvoorbeeld ook een koelende werking. Onderdelen als de zuiger en de cilinderkop worden heet en moeten gekoeld worden door olie.
Sinds de eerste verbrandingsmotor wordt er al motorolie gebruikt om de verschillende onderdelen te smeren.
Alleen is er ondertussen wel wat veranderd aan de samenstelling van motorolie.
Motorolie begint als een modderig goedje, ruwe aardolie, dat diep in de grond zit. Aan het modderige goedje heb je nog niets. Om iets bruikbaars uit de aardolie te halen moet je het raffineren.
Een klassiek XS650 motorblok uit 1978 verdient de juiste olie.
Ongedoopte motorolie
In eerste instantie krijg je dan zogenoemde minerale olie die nog niet echt geschikt is als smeermiddel al werd deze “pure” olie in het begin wel in motoren gebruikt.
In de minerale olie zitten dan nog onverzadigde koolwaterstoffen die je met waterstof kunt afbreken waarna je stabiele minerale olie overhoudt.
Die minerale olie is in principe goed genoeg om als smeermiddel te gebruiken maar ideaal is het nog niet. De minerale olie die in oude voertuigen wordt/werd was nog ongedoopt.
Ongedoopte olie? Wat is dat nou weer? Ongedoopte olie werkte op zich prima als smeermiddel maar veel meer dan dat doet het niet. Door het gebruik van deze ongedoopte olie kan een motorblok makkelijk vervuilen.
Een klassieke BMW uit de jaren 50 met ongerealiseerd motorblok
Een verbrandingsmotor vervuilt zichzelf
Een verbrandingsmotor vervuild zichzelf doordat o.a. verbrandingsresten achterblijven in het motorblok.
De vervuiling koekt na verloop van tijd aan op verschillende plaatsen in het motorblok. Tussen de zuigerveren, aan de binnenkant van het carter en tussen de lagerschalen blijft de vervuiling zitten.
Dat komt doordat oudere soorten olie zonder reinigende toevoegingen nog geen of minder reinigende werking hadden. De vervuiling bleef in het blok zitten en koekte als het ware aan en bleef zitten.
Op zich is het voor een motor niet ernstig als aangekoekt vuil in het motorblok blijft zitten, als het maar blijft zitten waar het zit.
Motorolie speelt een belangrijke rol in het behoud van je motor.
Aangekoekt vuil
Voor de mensen die een ouder motorvoertuig nog steeds rijdend hebben kunnen houden met een niet gereviseerd motorblok maakt dat aangekoekte vuil dan ook niets uit.
Dat houdt dus in dat je voor oudere motoren het beste die olie kan gebruiken die voorgeschreven is door de fabriek. Ook als deze olie veel lagere waardes heeft dan de modernere olie.
Dat klinkt voor veel mensen een beetje vreemd. Want je wil toch het beste voor je mooie klassieke auto of motorfiets ? Dus doe je daar de beste olie in. Het klinkt begrijpelijk maar het is het niet.
Als je olie gaat gebruiken met een hoog reinigend vermogen dan gaat al dat aangekoekte vuil losweken. En dat los geweekte vuil gaat dan door je motorblok zweven met mogelijk motorschade tot gevolg.
Een cilinderkop met nokkenas en kleppen koeling is noodzakelijk hier.
Verbrandingsmotoren vervuilen intern
Het vuil komt tussen lagers en andere onderdelen of er raken kleine oliekanaaltjes verstopt. Hierdoor kan er op kritieke plekken geen of te weinig olie komen.
Het is zaak dat je olie blijft gebruiken met de kwaliteiten die door de fabriek bij het uitkomen van het voertuig is aangeraden.
De kwaliteit van olie is te herkennen aan de API-specificatie. De API-specificatie staat voor American Petroleum Institute.
Dit Instituut bepaald wat de eisen zijn waar een moderne motorolie aan moet voldoen.
Het inwendige van een verbrandingsmotor.
Voorgeschreven olie specificaties
Als bij een oudere auto of motorfiets een bepaald specificatie wordt voorgeschreven dan is het verstandig om je aan die specificatie te houden.
Bij moderne motorolie met verschillende toevoegingen (dopes) wordt vuil ingekapseld en zwevend gehouden zodat het uiteindelijk opgevangen kan worden in het oliefilter.
Er zijn veel meer additieven in moderne motorolie te vinden dan de reinigende die ik net genoemd heb. Je hebt antioxidanten om de oxidatie van olie tegen te gaan of om het tenminste te vertragen.
Anti-corrosie additieven die ervoor zorgen dat er een dunne oliefilm wordt gevormd die niet makkelijk te verwijderen is en dus de binnenkant van je motor tegen aantasting beschermd.
Een moderne verbrandingsmotor verdient de beste motorolie.
Meer olie additieven
De dunne oliefilm zorgt ervoor dat zuurstof en agressieve zuren niet bij het metaal kunnen.
Gladde oppervlaktes zoals cilinders, zuigers en lager schalen worden zo beschermd tegen corrosie.
Antislijtage additieven die een mild etsende werking hebben om zo metalen oppervlaktes van een dun beschermend laagje te voorzien.
Deze antislijtage additieven werken bij hoge temperaturen waardoor ze alleen werken op plaatsen waar het echt nodig is.
Olie specificaties geven de kwaliteit aan.
Ververs regelmatig met de juiste olie.
En dan zijn er nog de anti-schuim additieven die schuimvorming in de olie voorkomen.
Vloeipuntverlagers die ervoor zorgen dat olie ook bij lage temperaturen vloeibaar blijft. Motorolie is dus meer dan alleen een vettig goedje.
De steeds complexere samenstelling zorgen ervoor dat motoren goed beschermd worden tegen schade door wrijving, oververhitting en vervuiling.
Let erop dat je de juiste olie gebruikt als je een oudere motorfiets of auto hebt en ververs regelmatig. Zo hou je je motorfiets lang rijdend.
Is het noodzakelijk om in een klassieke motor van zo’n 60 jaar oud minerale motorolie te gebruiken?
Ik hoorde iets over het ontbreken van zink in moderne synthetische olie.
Vaak hebben oudere motoren jarenlang olie gebruikt die minder reinigend vermogen hadden waardoor allerlei vervuiling overal vast bleef zitten. Ja je nu moderne motorolie gebruiken met een sterk reinigend vermogen dan is de kans groot dat het aangekoekte vuil in je motorblok gaat zweven waardoor er motorschade kan ontstaan. Beter is om oude minerale motorolie te gebruiken.