De Boxermotor lijkt zijn beste tijd te hebben gehad.

Het is klaar met de boxer, moeten veel liefhebbers gedacht hebben toen BMW in 1983 zijn eerste vier cilinder motorfiets presenteerde. De K100, een langs geplaatste vloeistof gekoelde motor met liggende cilinders werd met gemengde gevoelens ontvangen. Ging BMW stoppen met de boxer motor ? De motorwereld stond op zijn grondvesten te schudden met het besluit van BMW.

Einde van de Boxermotor

De K100 werd met gemengde gevoelens ontvangen want de trouwe BMW fan zag alleen de Boxer motor als echte BMW.

Maar BMW had niet veel keuze gezien de stappen die de voornamelijk concurrentie zette op de motormarkt.

De meeste Japanse motorfietsen die eind jaren 60 geproduceerd werden hadden al meer motorvermogen dan de boxer motoren van BMW.

BMW moest dus iets doen en dus werd de 4 cilinder van BMW geïntroduceerd.

De echte boxer fans ware furieus want BMW motorfietsen staan zijn boxers en geen viercilinders.

 

BMW

De R50 uit de jaren 50 had onderliggende nokkenas

BMW zag zijn verkopen dalen

De Beierse motorfietsen fabrikant had echter geen keus want het aantal verkochte BMW motorfietsen daalde flink. Zeker in vergelijking met de concurrentie.

Zeker toen Honda liet zien in staat te zijn een 1000cc viercilinder te bouwen die sterk op de boxer leek en bijna 90 pk leverde.

De vloeistof gekoelde flat four van Honda liet zien dat er meer kon met een dergelijk motorconcept dan BMW voor elkaar kreeg.

Jarenlang worstelde BMW met het gebrek aan motorvermogen van de Boxers en het ouderwetse uiterlijk. In de jaren 60 stond de ontwikkeling van BMW motorfietsen nagenoeg stil.

 

Honda Goldwing

De GL1800 zescilinder van Honda verlegt alle grenzen

De productie van de Boxer lag al stil

De Duitse fabriek zag niet veel heil meer in het maken van motorfietsen en wilde zich alleen nog op automobielen gaan richten.

In 1967 stopte de productie van motorfietsen zelfs helemaal. Het einde van de boxer leek in zicht. Maar er gloorde hoop.

In 1969 kwam BMW met de 5 serie uit die wel voldeed de moderne eisen die er aan motorfietsen gesteld werden. De nieuwe boxer motoren waren technisch ook meer ontwikkeld.

Zo draaiden de krukassen in glijlagers en niet meer in kogellagers wat weer voor gewicht en ruimte besparing zorgde.

 

BMW

Het klassieke boxer blok met onderliggende nokkenas

BMW innoveerde wel

Een ander belangrijke technische verandering was het verplaatsen van de nokkenas.

De Boxer blokken van BMW hadden in het begin de nokkenas boven de krukas liggen. De kleppen werden hierbij door stoter stangen aangedreven.

BMW liep hierbij achter op de Japanse concurrentie. Want bij de zware viertakt modellen van bijvoorbeeld Honda en Yamaha lagen de nokkenassen boven in de cilinderkop.

BMW was nog niet zover als de Japanse concurrentie maar wist de Boxer technisch wel te verbeteren. Dit gebeurde door de nokkenas onder de krukas te plaatsen waardoor de cilinders hoger kwamen te liggen.

 

BMW S1000XR

BMW is allang over gestapt op viercilinders

Meer bodemspeling voor de BMW

Hierdoor kregen BMW’s meer bodem speling waardoor er sportiever mee gereden kon worden. Vergeleken bij de concurrentie was het idee van onderliggende nokkenas wel verouderd maar het was in ieder geval een verbetering.

BMW bleef zijn fans houden maar moest toch zijn K modellen inzetten. Dit was nodig  om de Japanse concurrentie met zijn snelle vier en zelfs zes cilinder te baas te kunnen blijven.

De vraag rees steeds meer bij BMW en de fans of de Boxer zijn beste tijd had gehad. De Boxermotor had namelijk zo zijn nadelen ten opzichte van de concurrentie.

De motoren waren breder en het bleven twee cilinder motoren die minder vermogen konden leveren dan de moderne viercilinders.

 

Honda Goldwing

De klassieke Honda GL1000 kwam in 1975 met 89 pk voor de dag

Een Boxer is altijd breder

Bovendien blijven boxers een stuk breder en daardoor minder wendbaarder dan de ranke viercilinders. De oude boxers hadden de nokkenas nog steeds onderin het blok liggen en waren uitgerust met twee kleppen per cilinder.

En dat terwijl de Japanse concurrentie al cilinderkoppen hadden met 4 kleppen.

Dat was voor BMW een probleem doordat meer vermogen nu eenmaal meer warmte ontwikkeling betekende. Die warmte ontwikkeling maakte dat luchtkoeling niet meer voldoende was.

Bovendien was het technisch lastig om vier kleppen te laten bedienen door stoterstangen en een onderliggende nokkenas.

Maar het boxerblok moest hoe dan ook meer vermogen kunnen leveren om mee te kunnen blijven doen.

 

BMW

De F750GS als vervanger voor de Boxer ?

De vernieuwde 1100GS

Begin jaren 90 kwam BMW met een vernieuwd boxerblok van 1100 cc met bovenliggende nokkenassen en vier kleppen per cilinder.

Het blok was bovendien voorzien van een flinke oliekoeler voor extra koeling van de cilinderkoppen.

De eerste 1100cc motorblokken leverde een vermogen van 80 pk met een koppel van 97 nm. BMW had een staaltje motortechniek laten zien en kon de concurrentie weer aan.

In 1994 bracht de Beierse motor fabrikant de eerste zeer succesvolle R1100GS op de markt, een motorfiets gemaakt voor avontuurlijke motorrijden.

 

BMW

Een caferacer gebasseerd op de klassieke Boxermotor

Honda kon het ook

BMW had meer gedaan dan zijn boxer motor door ontwikkelen. De GS kon namelijk serieus de concurrentie aan met de markt voor grote offroad motorfietsen zoals Honda met zijn Africa Twin en Yamaha met zijn super Ténéré.

De term adventure motorfiets was ondertussen geboren en de motormarkt veranderde. De 1100cc GS werd al snel opgevolgd door de 1150GS die 85 pk leverde en na de 1150 kwam de BMW 1200GS die goed was voor 105 pk.

BMW had de balans gevonden tussen motorvermogen en gewicht en wist de boxer voorlopig mee te laten doen met de concurrentie maar voor hoe lang ?

Want hoe je het ook bekijkt, het is makkelijker om een vier cilinder in lijn te bouwen dan de boxer motor van BMW. Er is ook makkelijker veel vermogen uit een 1200 cc viercilinder te halen dan uit een tweecilinder boxer.

180 PK met 1000 cc

Neem nou de Nieuwste R1 van Yamaha, een 1000cc viercilinder met een motorvermogen van 180 pk.

Dat vermogen haal je nooit uit een tweecilinder boxer natuurlijk en de R1 oogt ook veel compacter dan een willekeurige Boxer van BMW.

Motorrijden gaat toch niet alleen om motorvermogen ? Nee natuurlijk niet maar als de concurrentie meer vermogen uit een compacte 1000 cc machine haalt dan BMW uit zijn boxer wat dan ?

Want qua motorvermogen zit BMW naar mijn idee toch wel aan het eind van zijn kunnen en moet kunstgrepen uithalen om meer vermogen te vinden.

 

Boxermotor

De BMW R1250GS met ShiftCam techniek

137 pk met een ShiftCam

Dat doet BMW dan ook met zijn 1250 cc boxerblok met de variabele nokkenas. Dit is het zogenaamde ShiftCam systeem. De variabele nokkenas maakt dat de boxer maximaal 137 pk kan leveren.

Om een onrustig motorkarakter te voorkomen beweegt de nokkenas heen en weer zodat de motor bij lagere toeren prettig reageert.

Hoge nokken voor veel vermogen en een lage nokken voor een rustig motorkarakter.

Goed bedacht maar het systeem heeft veel bewegende delen en meer gewicht waar je het niet wil hebben.

 

HP4

De HP4 van de Duitse motorfabrikant

De 1250 GS is indrukwekkend

Toegegeven, de R1250GS rijdt geweldig en het vermogen is echt indrukwekkend maar de grenzen van de twee cilinder lijken wel bereikt.

En hoe innovatief de variabele nokkenas van BMW ook is, het geeft wel een beetje aan dat de Boxer van BMW een beetje aan het einde van zijn latijn is.

Het is de vraag of de fans van de boxer zich hier iets van aantrekken natuurlijk maar de echte vraag is, hoe lang gaat BMW nog door met zijn boxer modellen.

De 2 cilinder boxer van BMW lijkt hoe dan ook uit ontwikkeld het is alleen de vraag of BMW dat door heeft. De Boxer blijft voorlopig het boegbeeld van BMW motoren maar voor hoelang ?

2 gedachten aan “De Boxermotor lijkt zijn beste tijd te hebben gehad.”

  1. Destijds bij de 2-kleppers was dat ook een issue (eind tachtiger jaren), maar kijk BMW nu eens. De meeste verkopen in diverse landen in Europa en vooral de Boxer lijn is niet aan te slepen.
    Euro 5 norm in 2020 wordt gemakkelijk gehaald met dit nieuwe Boxerblok, maar voor de laatste olie gekoelde boxers (Nine-t serie) lijkt wel het doek te gaan vallen. Er schijnt een 1800 cc boxerblok voor in de plaats te komen. Ik ben overigens wel benieuwd hoe ze die Euro 5 norm willen behalen op basis van oliekoeling.
    En dan komt 2030 in zicht………………. alles elektrisch!!!!!!??????

  2. Was in het begin sceptisch toen ik begon met lezen en de eerste foto van de r50 las met het onderschrift. “Onderliggende” nokkenas. Dit heeft de auteur later wel recht gezet.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.