Er zijn verschillende type motoren. Zo is er de eerder besproken v-twin en de zogenaamde lijn motoren. BMW had zijn eigen concept bedacht en dat was de 2 cilinder boxer. Maar ook de boxer had zo zijn nadelen. Je had de twee uitstekende cilinders die er, bij de eerdere modellen, voor zorgden dat je minder grondspeling had.
De Boxer motor uit Beieren
Ik heb al eerder het verschil tussen een tweetakt en viertakt motor beschreven. Ik heb ook eerder de V-twin van onder andere de Harley Davidson beschreven maar er zijn meer motortypen.
Neem de Moto Guzzi met zijn dwars geplaatste V-twin of de Ducati die de V-Twin in de lengte richting heeft geplaats. Alle verschillende type motoren hebben hun voor en nadelen.
Zo bouwt BMW bijvoorbeeld al jarenlang boxer motoren in zijn motorfietsen. De boxer motor van BMW is een 2 cilinder motorblok waarvan de cilinders horizontaal dwars in de rijrichting liggen.
De cilinders maken hierbij een hoek van 90 graden en liggen dus als het ware haaks op de rest van de motorfiets.
Een BMW R50 met onderliggende nokkenassen
Luchtgekoelde Boxers
De meeste boxers zijn luchtgekoeld, wat met dit type motor heel gemakkelijk te realiseren is.
Het grote voordeel van dit motortype is dat de cilinders vol in de rijwind zitten waardoor Koeling problemen zoals met de eerder Genoemde V-twin opstelling van Harley Davidson geen sprake is.
Het Boxer motorblok heeft een klein nadeel en dat is dat de motorfiets reageert op de beweging van de aandrijving.
De krukas van het blok draait namelijk dwars op de rijrichting van de motorfiets en dat kan je bij de oudere BMW’s goed merken door de reactie van de motorfiets.
De moderne versie van de klassieke tweecilinder uit Duitsland
De BMW had last van reactie krachten
De oudere modellen hadden namelijk de neiging om een beetje naar links te bewegen als je gas gaf.
Dit was goed te zien bij een stationair draaiende BMW die even wat gas gaf. Dat naar links bewegen is de reactie op de beweging van de zuigers en krukas.
Als de zuigers, drijfstangen en krukas naar rechts bewegen wil de motorfiets in een reactie daarop de andere kant op bewegen (actie is reactie).
Deze reactie (boxer effect) merkte je overigens vooral bij stilstaan en bijna niet tijdens het rijden. De Duitse tweewieler had als eind aandrijving overigens een cardanas in plaats van een ketting.
De moderne versie van de Goldwing, de GL1800
De eerste Boxers had minder grondspeling
De eerste type boxers hadden de nokkenas recht boven de krukas liggen en waren d.m.v. zogenaamde klepstoters verbonden met de kleppen. De klopstoters duwde de kleppen open en klepveren trokken de kleppen weer dicht.
Het nadeel van deze constructie was dat de cilinders relatief laag lagen waardoor de motorfiets minder grondspeling had.
Latere modellen hadden de nokkenas onder de krukas liggen waardoor de cilinders hoger kwamen. Door deze constructie was er meer grondspeling mogelijk.
Begin jaren negentig kwam BMW met een compleet herziene versie van de twee cilinder boxer motor. De nieuwe Boxer kreeg vier kleppen en brandstof injectie.
Een moderne supersnelle viercilinder uit Duitsland
Het rijwiel gedeelte werd ook aangepakt
Ook het rijwiel gedeelte werd aangepakt. De eerste BMW R 1100 RS had ook een geheel nieuw rijwiel gedeelte, dit was het zogenaamd paralever systeem dat voor een stabielere wegligging moest zorgen.
In 1975 kwam Honda ook met een boxer model uit en dat was de Honda Goldwing, of ook wel GL1000 genoemd. Het model deed weliswaar denken aan een boxer maar in feite is de Goldwing een flat-four.
Bij een boxer bewegen de zuigers naar elkaar toe terwijl de zuigers bij de Honda Goldwing een kant op bewegen.
De Goldwing had een vloeistof gekoelde vier flat four motor met een cardan als eind aandrijving.
Ieder merk had zo zijn icoon
De viercilinder uit Duitsland
BMW zag de Japanse concurrentie met steeds meer sterkere motoren uit komen en besloot mee te doen met de race naar snellere motoren.
De vertrouwde twee cilinder werd even aan de kant gezet en er kwam een opmerkelijk viercilinder voor terug. De viercilinder uit Duitsland was niet te vergelijken met die van de Japanse concurrenten.
Het Duitse viercilinder blok lag gekanteld in de lengte richting in het frame. De viercilinder was vloeistof gekoeld, was voorzien van injectie en kreeg ruim 90 pk.
De 1000cc vier cilinder werd K100 genoemd en werd later nog opgevolgd door een lichter 750 cc drie cilinder die op dezelfde manier gebouwd was.
De Flat four van Honda had alle elektronica in de dummy tank
Een Japanse viercilinder
De Japanse vier cilinder stak het Duitse merk naar de kroon door met een 1000 cc viercilinder te komen die bovendien weinig tot geen last had van de reactiekrachten waar de BMW wel last van had.
Honda had het boxer effect opgelost door de dynamo in tegengestelde richting van de krukas te laten draaien.
De dynamo was zwaar genoeg om hiermee de reactie kracht van de aandrijving op te heffen. Een geniaal idee van Honda dat prima werkte.
De flat four had echter een paar andere hardnekkige problemen maar hierover ga ik het later nog hebben.
De 1000cc Goldwing leverde maar liefst 92 pk en dat was voor die tijd een enorm bulk vermogen. De viercilinder was sterk, betrouwbaar en comfortabel en werd een ware concurrent voor BMW.
De BMW R-nineT is de moderne uitvoering van een klassieker
De Honda was snel en betrouwbaar.
De Goldwing was een voor die tijd snelle motorfiets. Op de lange afstanden kan je er gemakkelijk uren lang snelheden van boven de 150 km/uur mee kruisen.
Door de grote radiateur die het enorme motorblok koel houdt hoef je niet bang te zijn dat de motorfiets oververhit raakte.
De eerste Goldwings, de flat four was voorzien van zeer goed gedempte uitlaten waardoor er nagenoeg geen uitlaat geluid was. De Honda werd ook wel de stille kracht genoemd.
Het eerste type Goldwing had wel een groot probleem en dat was de wegligging.
Het frame en de voorvork was te slap voor het gewicht en het vermogen van de viercilinder waardoor de motorfiets op hoge snelheid de neiging had om te gaan pendelen en uiteindelijk onbestuurbaar kon worden.
De S1000XR is de modernste viercilinder uit Duitsland van dit moment.
Honda en BMW zaten niet stil.
De Duitse motorfabrikant zat echter niet stil en ontwikkelde zijn boxer modellen verder.
BMW werd betrouwbaarder, comfortabeler en het zogenaamde boxer effect werd net als bij de Goldwing geëlimineerd door de dynamo in tegengestelde richting te laten draaien.
De laatste boxer modellen van de Duitse fabriek hebben een cilinder inhoud van 1250 cc en variërende kleptiming.
De variërende kleptiming wordt bereikt door de nokkenas met verschillende nok hoogtes heen en weer te laten glijden in de kop.
Zowel de boxer van BWM als van Honda zijn nog steeds in productie. De GL1000 is inmiddels doorgegroeid naar een 1800cc zes cilinder.