De grote Japanse motormerken proberen de harten van de Paris Dakar liefhebbers te veroveren door met zwaardere eencilinders op de markt te komen. Kawasaki komt met de watergekoelde KLR650 op de markt, Suzuki breidt zijn DR lijn uit met de DR Big. Yamaha komt al snel met het antwoord in de vorm van de XTZ660 Ténéré.
Deel 1: De XT500 de eerste off road motorfiets.
Paris Dakar als voorbeeld
De tijd van de grote eencilinders brak aan. Suzuki, Yamaha en andere Japanse merken zagen kansen. Maar niet alleen de Japanse fabrikanten stapte in het eencilinder avontuur.
Steeds meer fabrikanten kregen door dat eencilinder motorfietsen populair begonnen te worden. Het gewicht en de capaciteiten om vooral op onverharde wegen te kunnen rijden trok veel mensen aan.
Zelfs merken die normaal gesproken alleen maar twee cilinders maakte gingen mee doen met de trend.
De meeste Japanse bedrijven hebben dan al een flinke collectie eencilinder motorfietsen in het programma. Europese fabrikanten lopen echter achter als het over grote eencilinder motorfietsen gaat.
De RT100 GS was een van de eerste uit de succesvolle GS serie van BMW
BMW doet mee met 650 cc
In 1989 stapt BMW met de F 650 serie in het een cilinder avontuur. De Duitse fabrikant ontwikkelde geen eigen motorblok voor zijn nieuwe eencilinder maar gebruikt een motorblok van Aprillia.
Het rotax motorblok wat BMW gebruikte kwam rechtstreeks uit de Aprilia Pegaso. BMW wijzigde wel het een en ander aan het motorblok.
Zo werd het Rotaxblok voorzien van een cilinderkop met vier kleppen en dubbele bovenliggende nokkenassen. De klep deksel pakking werd voor een rubber exemplaar vervangen om het geluid beter te dempen.
De Morsenketting voor het aandrijven van de nokkenas werd vervangen door een rollenketting.
De prachtige van BMW Rose, is een replica van de eerdere R100 GS
De F650 Dakar van BMW
Bovendien verving BMW de rollagers van de krukas voor glijlagers. het was duidelijk dat de Duitse fabrikant zich serieus met het eencilinder avontuur ging bezighouden. Want BMW wilde een lichtgewicht motorfiets in de markt zetten.
Later kwam BMW uit met de Dakar versie van de F650. De Paris Dakar versie had langere veerwegen, grovere banden was gehuld in sportieve Paris Dakar kleuren. Technisch verschilde er niet veel met de standaard BMW F650.
De 650 was voor BMW wel een unicum aangezien het de eerste moderne eencilinder van het Duitse merk was. De fabrikant uit Duitsland had heel in het begin natuurlijk al eencilinders geproduceerd.
Die ware echter van een geheel andere orde dan de moderne eencilinder motorfietsen. BMW ging met de 650 steeds meer af stappen van het boxer model. Dat was al eerder aan de hand met de K modellen van BMW.
Verschillende Yamaha’s die mee deden met de Paris to dakar race.
Grote eencilinder motorfietsen
De eerste DR Big is een 750 cc zware eencilinder, die niet veel later ook als 800cc machine wordt uitgebracht.
Suzuki brengt naast de DR Big ook de Suzuki 650 Djebel uit, een Paris Dakar uitvoering van de DR650 met een grotere benzine tank.
Ook Honda komt met zwaardere rally achtige motorfietsen op de markt. Zo komt Honda met een 650cc eencilinder en later met een 650cc zware twee cilinder ( Africa Twin) op de markt.
Honda was al eens eerder met een zwaardere allroad motorfiets op de markt gekomen. De Honda XLV750R was de voorloper van de latere Africa Twin.
Het nieuwste model van Honda’s Africa Twin
De Africa Twin deed het goed in de Paris Dakar
Opvallend was dat de twee cilinder van Honda met een cardan was uitgerust in plaats van een ketting. De XLV werd geen groot succes en in 1986 hield de productie van de zware off the road Honda dan ook op.
Twee jaar later kwam Honda met de 650 cc tweecilinder die de naam Africa Twin ging dragen. De Twin, zoals hij door de liefhebbers genoemd wordt was direct een groot succes.
Honda ging nu serieus mee doen met de zware all road motorfietsen. Ook in de rally wereld werd de Honda met succes gebruikt en niet zonder succes.
De Franse Dakar held Cyril Neveu won er verschillende edities van de zwaarte rally aller tijden mee.
Het eerste model van de populaire XT600 Yamaha Tenere
De XTZ660 Ténéré
Yamaha moest wel antwoorden en doet dat door een 660cc eencilinder te presenteren, de XTZ660 Ténéré.
De cilinderinhoud van eencilinders heeft duidelijk een limiet, zo blijkt ook met de 800cc eencilinder van Suzuki.
De Suzuki DR Big heeft namelijk twee bougies nodig om het mengsel te kunnen ontsteken en is voorzien van een dubbele carburateur.
Yamaha erkent het probleem met grote eencilinders en besluit daardoor niet verder te gaan dan een 660cc eencilinder.
De latere XT660Z Tenere was anders dan de XTZ660 Ténéré
De nieuwe Yamaha wordt XTZ660
De nieuwe Yamaha wordt kortweg XTZ660 Ténéré genoemd. De nieuwe telg van Yamaha heeft een watergekoeld motorblok dat is uitgerust met 5 kleppen, 2 uitlaat en 3 inlaat kleppen.
De drie inlaatkleppen zijn noodzakelijk om de nieuwe Ténéré van het nodige mengsel te voorzien.
De 660cc cilinder heeft natuurlijk een grotere verbrandingsruimte dan de XT600 en om die te vullen met vers mengsel moet de machine beter kunnen ademen.
Het is in ieder geval duidelijk dat de wereld van de off road motorfiets helemaal in de sfeer van de beruchte Paris Dakar Rally opereert.Alle motormerken komen wel met een model op de markt die gemaakt lijkt voor de Paris Dakar Rally.
Yamaha houdt de realiteit echter ook goed in de gaten en houdt de cilinderinhoud relatief klein. Want er komt geen eencilinder antwoord op de DR Big van Suzuki.
De tot Rally monster omgebouwde Super Tenere van Carlos Mass
De Paris Dakar is hot
Yamaha besluit daarom om de motorfiets met 5 kleppen uit te rusten. De nieuwe XT krijgt daarom 2 uitlaat kleppen en 3 inlaat kleppen in de cilinderkop gemonteerd.
Met de XTZ660 Ténéré zit Yamaha op de grens van de capaciteit van de eencilinder althans dat vinden de ingenieurs van Yamaha.
Yamaha wil toch nog grotere motorfietsen maken die in het off the road genre passen. Yamaha vindt het duidelijk niet verantwoord omdat met eencilinders te doen.
Het antwoordt komt binnen afzienbare tijd met een geheel nieuwe ontworpen motorfiets, de super Ténéré. De XTZ660 Ténéré is slechts het begin van een Yamaha revolutie met als grondslag de rally Paris Dakar.