De eerste XT bleek een lastig te starten motorfiets te zijn. De 500cc eencilinder was alleen met een kickstarter uitgerust en het starten kon in feite maar op een manier. En wie het starten niet doorhad werd op harde manier afgestraft want de was en is genadeloos.
1: De Yamaha XT500 als eerste off the road motorfiets
De Yamaha XT500
De eencilinder motorfiets van Yamaha stond bekend als eigenwijze donder. Als de motor niet wilde aanslaan dan deed hij het ook niet. Het starten was voor sommige motorrijders een traumatische ervaring.
Je kon soms minuten lang op de kickstarter staan trappen zonder dat er iets gebeurde. Dit leidde bij veel motorrijders tot flinke frustraties.
En die frustraties konden verergeren als de Yamaha je een flinke trap terug verkocht.
Maar het starten van de Yamaha was eigenlijk niets anders dan een trucje dat je door moest hebben.
De XT op een Zwitsers motortreffen
Hengsten op een kickstarter
Zomaar een een beetje hengsten op de kickstarter is niet de manier om de motorfiets aan de gang te krijgen.
Met de kickstarter moest het juiste punt opgezocht worden om vervolgens met een forse trap op de kickstarter de 500cc eencilinder tot leven te brengen.
Gaf je op het verkeerde moment een trap op de kickstarter dan werd dat soms behoorlijk hard afgestraft.
Als je gewoon lukraak op de kickstarter trapte, dan wilde de XT nog wel eens terugtrappen. De XT was geen beste allround motor gezien zijn startperikelen.
Het gaat om het juiste moment
Dat terugtrappen wordt veroorzaakt door op het verkeerde moment op de “starttrap” te willen geven. Starttrap is iets wat ik zelf even bedenk maar het klopt wel met wat er gebeurd.
Met een motorfiets als 500cc eencilinder is het zaak de zuiger in de juiste stand te zetten.
Voor dat je de motor de bewuste trap kan geven moet de zuiger klaar staan voor de arbeidsslag.
Doe je dat niet dan kan je er zeker van zijn dat de eencilinder motorfiets niet wil starten. Niet iedereen begreep hoe je de motorfiets makkelijk kon starten.
Een lastige starter
De Yamaha 500 was redelijk populair in het begin. Het lastige starten maakte echter dat mensen snel afhaakte en de Yamaha weer van de hand deden.
Bij Yamaha begrepen ze dat het lastige starten een probleem kon worden voor de populariteit van de eencilinder.
De XT werd daarom vernieuwd en om het starten makkelijker te maken werd er op de klepdeksel een kijkglaasje op het kleppendeksel gemonteerd.
In het kijkglaasje werd, als de motor op het juiste startmoment stond, een blank stukje metaal zichtbaar.
Zodra dat blanke stukje metaal zichtbaar was kon de motorfiets aangetrapt worden. Het starten ging op deze wijze al een stuk makkelijker.
Het Rally model van de Yamaha op een Zwitsers treffen
Meer verbeteringen
De eerste XT modellen hadden de uitlaat onderlangs het motorblok lopen.
Dit was geen logische keuze. Want bij pittig off the road rijden konden stenen voor flinke deuken in de uitlaat bochten zorgen.
Bij latere modellen werd de uitlaat bocht meer langs de cilinder geleid. Het geen voor meer bodemspeling zorgde.
De nieuwe modellen van de Yamaha 500 werden dus makkelijker te starten.
En ze beter geschikt gemaakt voor het rijden in ruw terrein. Yamaha had een winnaar op de markt gezet met de XT.
Reizigers paste hun XT zelf aan en met o.a grotere benzine tanks
De eencilinder was zeer populair
De 500cc eencilinder zou mateloos populair worden en voor de meest uiteenlopende doeleinden worden gebruikt.
Allereerst werd de Yamaha gebruikt voor het off the road rijden. Het motorblok van de 500 cc eencilinder motorfiets was betrouwbaar en krachtig genoeg voor het rijden in ruw terrein.
Het principe van de eencilinder was simpel. Eencilinder, twee kleppen en een enkele carburateur. De
Geen elektrische starter en de choke zat gewoon op de carburateur. Alleen kick zodat er minder stuk kon gaan.
Rally rijders ontdekte de 500cc zware eencilinder en gebruikte 500 cc eencilinder voor het rijden van grote rally’s als de Paris Dakar.
Trommelrem in het voorwiel van de XT
6 volt en een gloeiende spijker
De Yamaha was een zeer eenvoudige motorfiets waar niets op zat dat overbodig was. En die eenvoud had ook een beetje zijn nadelen.
Zo was het eerste model van de eencilinder uitgerust met een 6 volts elektriciteit systeem. Er was een 6 volt dynamo en dito accu aan boord.
Het mooie was dat de eencilinder motorfiets zonder accu kon rijden en ook zonder accu gestart kon worden. De dynamo leverde voldoen spanning voor de nodige vonk.
Het nadeel was dat de lichtopbrengst niet bijzonder was. Om het populair te zeggen, de 6 volt XT was uitgerust met een gloeiende spijker.
De motorfiets was met een 6 volt bolletje uitgerust die net voldoende licht gaf om 2 meter voor je uit te kijken.
Er was iets vertraging
Een ander heikel punt was het afremmen van de motorfiets. De 500 was namelijk nog steeds uitgerust met trommelremmen.
Nu hadden de meeste motorfiets uit de jaren 80 nog een trommelrem in het achterwiel maar voor zat meestal een schijfrem. Een schijfrem betekende dat je een hydraulisch systeem nodig.
De XT moest zo eenvoudig mogelijk zijn en dus kreeg de XT500 zowel voor als achter met kabel bediende trommelremmen. Lekker eenvoudig maar het remmen werd er niet beter op.
Maar de 500 cc eencilinder had ondanks zijn “tekortkomingen toch zijn vaste schare fans. En terecht. Want de eenpitter was en is een machine waar je ongelooflijk veel plezier mee kan hebben.
Je kan nog nu steeds veel plezier hebben met de eencilinder
Een motorfiets voor wereldreizigers
Maar de eencilinder motorfiets werd niet alleen ontdekt door rally rijders en mensen die af en toe een stukje off the road wilde rijden.
Steeds meer reizigers raakte in de grote eencilinder geïnteresseerd. Het enige echte nadeel van de Yamaha telg was de kleine benzine tank.
De eencilinder motorfiets van Yamaha kon slecht 8 liter benzine meenemen en voor het maken van verre reizen was dat absoluut onvoldoende.
Maar een beetje wereldreiziger liet zich hierdoor natuurlijk niet tegenhouden. De reiziger zag de eencilinder als goedkope allroad motor en terecht.
In 1983 was de 500 nieuw al voor minder dan 5.000,— gulden te koop en werd overal gezien als de beste reismotor.
Reizigers pastte de XT op allerlei manieren aan. met de komst van de Yamaha eencilinder was een legende geboren. De 500 was een uitstekende reismotor zo vonden veel wereldreizigers.