Zoals ik in een eerder artikel vermelde heeft iedere motorfiets motorolie nodig om te kunnen blijven functioneren. De snel ronddraaiende onderdelen van een verbrandingsmotor hebben nu eenmaal smering nodig. Maar hoe weet je nou of je motorfiets motorolie verbruikt en waardoor dat komt.
Motorolie peilen hoort erbij
Ik heb het al eerder gehad over het voorkomen van overmatige slijtage van je motorfiets. Want een motorfiets is hoe dan ook een fijn stukje techniek waar je met zorg mee om moet gaan.
Om te beginnen is belangrijk dat je regelmatig je motorolie peilt, ook als je een vrij nieuwe motorfiets hebt. Het is het goed om het olie verbruik goed in de gaten te houden.
Bij klassieke motoren is het zaak dat je extra op het olie verbruik let. Aangezien oudere motorfietsen nu eenmaal meer verbruiken dan nieuwere.
Dit komt doordat het productieproces voor motoren flink verbeterd is door de jaren heen. Cilinders worden veel nauwkeuriger op maat gemaakt en er worden betere slijtvastere materialen gebruikt.
De zuigers in oudere motoren zijn ook vaak zwaarder dan van nieuwe motoren waardoor er meer slijtage optreed.
Nikasil in plaats van staal
In moderne motoren worden nieuwe materialen gebruikt zoals bijvoorbeeld Nikasil. Heb je een elektrische motorfiets dan is er dus geen sprake van olieverbruik en dat hoef ik denk ik niet verder uit te leggen.
Nikasil is een harde ceramische laag die op de cilinderwand wordt aangebracht.
De cilinderwand is door het gebruik van de coating veel harder dan staal. Bovendien kan de cilinderbus zelf van aluminium zijn en dat scheelt weer gewicht.
En aluminium heeft bovendien als voordeel dat warmte beter wordt afgevoerd. Maar ondanks alle moderne technieken bij verbrandingsmotor is het toch zaak om regelmatig even naar je olie te kijken.
Niet dat je iedere dag twee keer je olie moet peilen maar zo om de 1000 km even kijken of er nog voldoende motorolie in je blok zit kan geen kwaad.
Luchtgekoelde motoren hebben meer tijd nodig om op bedrijfstemperatuur te komen.
Motorolie peilen verschilt per motorfiets
Hoe je je olie peilt verschilt per type motorfiets. Bij de meeste zwaardere motorfietsen zit er ergens onderin in het motorblok een peilstok of een kijkglaasje.
Er zijn ook motorfietsen die de olie niet in het carter bewaren maar in een aparte olietank.
Dit zijn de zogenaamde drysump motorfietsen. Qua smering is er weinig verschil met de rest maar het oliepeilen gaat anders. Bij dit soort motorfietsen peil je ook op een andere manier hoe het met je olievoorraad is.
Het mag duidelijk zijn dat je bij het controleren van je oliepeil olie aan je peilstok of voor het venster van het glaasje moet zien. Als het peil van je olie zakt dan kan je stellen dat je motorfiets motorolie verbruikt maar dat hoeft niet altijd zorgelijk te zijn.
Om te beginnen gaat het om de hoeveelheid olie die je bij moet vullen als je het peil nagekeken hebt.
De Boxer van BMW bewaard de olie onder in zijn carter
Olie verbruik en rookpluimen
Als na een rit van een paar honderd kilometer je oliepeil te laag is dan is er iets aan de hand waar je je zorgen over kan gaan maken.
Als je na 500 kilometer een liter olie moet bijvullen zie je dat onder het rijden ook al. Je merkt dan vanzelf dikke blauwe rookpluimen op die achter je verschijnen. Of je ruikt het zodra je ergens even stil staat.
Moet je na een rit van 1000 km een kwart liter olie bijvullen dan kan het zijn dat het allemaal meevalt.
En dat laatste telt zeker als je een flinke tijd kortere ritten hebt gemaakt en vervolgens een weekend flink gaat toeren op je motorfiets.
De nokkenas aandrijving van een Ducati heeft ook olie nodig
Condensvorming in je motorblok
Bij korte ritten komt het motorblok en de motorolie niet goed op temperatuur. Hierdoor kan er condensvorming in je motorblok optreden.
Hou er rekening mee dat er bij de verbranding van een liter brandstof ook een liter waterdamp verdampt.
Als een motorblok een temperatuur heeft die lager is dan 65 graden (onder het dauwpunt ) is het kletsnat van binnen. Bij veel kortere ritten komt dit natuurlijk veel voor.
Het merendeel van deze waterdamp vindt zijn weg samen met de normale uitlaatgassen. Een klein deel van deze waterdamp wordt langs de zuigerveren het carter in geblazen en vermengt zich dan met de olie in het carter.
De zuiger pas heel strak in de cilinder
Olie verbruik na korte ritten
Met condens die zich met de motorolie mengt lijkt het of er meer olie in het blok terecht komt waardoor er olie en condens via de carter ontluchting gaat verdwijnen.
Zolang je korte ritten blijf maken waarbij het motorblok niet echt goed op temperatuur komt gaat dit proces door en komt er meer condens in je olie terecht.
Ga je na veel korte ritten weer eens een flink stuk rijden waarmee de motor langdurig op bedrijfstemperatuur is verdamp het water dat zich met de olie is gaan mengen.
Hierdoor zakt natuurlijk ook het oliepeil waardoor het lijkt alsof je motorfiets motorolie verbruikt.
Vaker motorolie peilen
Het is dus van belang om je olie extra te peilen als je na een serie korte ritten weer eens wat langer op pad gaat.
Het kan natuurlijk ook zo zijn dat er sprake is van olie verbruik door onzorgvuldige inrijden van de motorfiets waardoor je zowiezo vaker olie moet peilen.
Olieverbruik herken je natuurlijk aan het regelmatig bij moeten vullen van je motorolie die in het blok of olie tank zit.
Gaat je motor veel olie verbruiken dan kan je dit zien doordat er blauwe rookpluimen uit je uitlaten komen.
Dit kan tijdens accelereren te zien zijn of als je motorfiets stationair staat te draaien bij een stoplicht bijvoorbeeld.
De isolatie van je Dynamo kan door verzuurde olie worden aangetast
Ook bij olie verbruik regelmatig olie verversen
Als je motorfiets flink olie verbruikt is het zaak regelmatig je oliepeil te controleren en zo nodig bij te vullen met goeie kwaliteit olie.
Olie verbruik duid dan wel op versleten onderdelen in je blok maar door goedkope olie te gebruiken heb je kans dat je het probleem verder verergert.
Ook als je motorfiets motorolie verbruikt is het trouwens zaak de olie regelmatig te verversen. Olie heeft namelijk ook een reinigende werking en dat wordt minder naarmate de olie ouder wordt.
Het verhaal dat je motorfiets automatisch olie ververst omdat hij verbruikt is niet juist. Er blijft namelijk vervuiling in je motorblok achter als je niet ververst. Overigens moet het oliefilter ook regelmatig vervangen worden.
Olie verversen blijft noodzaak
Olie die niet of te weinig ververst wordt kan ook een hoger zuurgraad krijgen. Die hogere zuurgraad kan er voor zorgen dat de isolatie van je dynamo wordt aangevreten.
Hierdoor kan de dynamo spoel contact maken met de rest van het motorblok waardoor er sluiting kan ontstaan.
Dus of je motorfiets nou olie verbruikt of niet het blijf zaak dat je regelmatig je olie ververst. Gaat je motorfiets motorolie verbruiken dan ligt dat meestal aan versleten zuigerveren of versleten klep seals.
Er is geen middel tegen hoog olieverbruik, revisie is in dat geval de enige oplossing. Een hoog olieverbruik tegengaan doe je door anders met de techniek om te gaan. Een olie additief tegen olieverbruik, zoals slick 50 werken meestal niet.
Overmatig olieverbruik kan voorkomen worden door zorgvuldig met je motorfiets om te gaan. Meer over olieverbruik en zorgvuldigheid lees je hier.
Zorgvuldig met je motorfiets omgaan begint met het inrijden. Als een motorfiets nieuw is dan past alles nu eenmaal minder goed in elkaar. Meer over inrijden vind je hier.
Het drysump systeem van de XT660Z
Ingereden en dan
Als je met een nieuwe motorfiets de eerste duizend kilometers hebt gereden dan is de motor ingereden. Je kan dus nu echt gas gaan geven met die nieuwe motorfiets. Maar met alleen inrijden ben je er nog niet.
Er is meer nodig om overmatige slijtage van een motorfiets te voorkomen. Het niet zorgvuldig inrijden van een nieuwe motorfiets is namelijk niet de enige manier waarop vroegtijdige slijtage ontstaat.
Een verbrandingsmotor bestaat voor het overgrote deel uit metalen onderdelen. Deze onderdelen zitten dicht op elkaar en bewegen op hoge snelheid langs elkaar heen.
Een zuiger beweegt bijvoorbeeld op een honderdste millimeter van de zuigerwand af. De zuiger kan daarbij makkelijk snelheden halen van 8 meter per seconden.
Een koude motor past minder goed in elkaar
Maar die honderdste millimeter speling is er niet altijd en zeker niet als de motor koud is. Als een motor koud is dan past een motor gewoon niet goed in elkaar.
Bij een koude motor zit er meer speling tussen de verschillende onderdelen dan wanneer de motor op bedrijfstemperatuur is. Door die speling kan een zuiger iets in de cilinder heen en weer bewegen
Tussen de zuiger en de cilinderwand zit een laagje motorolie (oliefilm) .Deze oliefilm voorkomt dat de zuiger en zuigerveren de cilinderwand raken.
Want als de zuiger de cilinderwand raakt lopen de temperaturen op en treed er overmatige slijtage op.
De motorfiets die geen olie nodig heeft, de Zero S
Olie schraapveren
De bewuste oliefilm wordt iedere keer als de zuiger in de cilinder naar onderen gaat van de cilinderwand afgeschraapt. Dit is om te voorkomen dat de oliefilm mee verbrand met het mengsel tijdens de arbeidsslag.
Om er voor te zorgen dat dit proces goed verloopt is een perfecte passing tussen de zuiger(veren) en cilinderwand nodig. Een perfecte passing betekend dat er weinig speling is tussen de zuiger en cilinderwand.
Die speling die er is verschilt ook met een koude of warme motor. Metaal zet uit als het warm wordt en dat geldt zeker voor verbrandingsmotoren, waar de temperaturen flink kunnen oplopen.
Anders gezegd past een koude motor anders in elkaar dan een motor die op temperatuur is. Een motor past pas echt goed in elkaar als hij op bedrijfstemperatuur is.
Dat betekend dat je een motor de tijd moet geven om op temperatuur te komen zodat deze optimaal in elkaar past. Om overmatige slijtage te voorkomen is het zaak je motorfiets eerst even warm te laten worden als je op pad gaat.
Olieverbruik is te vermijden
Dit betekend dat je de eerste 20 kilometer even wat rustiger aan moet doen. Zo kan je motorfiets rustig op de juiste bedrijfstemperatuur komen zodat alle onderdelen net wat beter in elkaar passen voor je het gas erop zet.
Als je op deze manier met je motorfiets omgaat zal je zien dat je overmatig olieverbruik door slijtage kan vermijden.
In zeldzame gevallen kan olieverbruik ook ontstaan doordat de olieschraapveren vast zijn gaan zitten en daardoor hun werk niet meer kunnen doen.
De olieschraapveren blijven dan vast kleven aan de zuiger en kunnen daardoor de olie niet meer van de cilinderwand af schrapen.
Normaal gesproken kunnen olieschraapveren niet vast gaan zitten, dit kan eigenlijk alleen gebeuren als je lange tijd geen olie ververst.
Dus zorg ervoor dat je tijdig je olie ververst en je motorfiets eerst op bedrijfstemperatuur brengt voor je hem gaat belasten. Denk er om, zorgvuldigheid loont.