Vervelend weggedrag lag echter niet alleen aan de accessoires die gemonteerd werden. Zoals ik al eerder beschreef was er in de basis ook iets niet in orde met motorfietsen tot aan de einde jaren 80. Frames waren te dun en niet stijf genoeg maar vooral de vering was vaak niet in orde.
Motorfietsen en wegligging deel 1
De wegligging van een motorfiets
Al met de eerste motorfiets was het duidelijk dat de berijder iets van comfort wilde hebben. Het begrip comfort stelde bij de eerste motorfietsen niet zo heel veel voor maar er was aandacht voor.
Comfort betekende in de begin jaren van de motorfiets niets anders dan een afgeveerd zadel en een breed stuur.
Het was de tijd dat motorrijden nog echt afzien was en alleen de echte helden het aan durfden. Vering en wegligging werden nog niet echt aan elkaar gekoppeld in die tijd.
Meestal bestond de vering uit een afgeveerd zadel zodat de berijder niet iedere hobbel in het wegdek hoefde te voelen.
Een zadel op veren (zweefzadel) was vaak al luxe.
De wegligging werd er niet beter op
Motorfietsen werden in die tijd nog niet, laat ik zeggen, dynamisch ontworpen. De meeste motorfietsen uit de jaren 60 70 en zelfs de jaren tachtig waren vaak lomp.
De hoofdzaak in die jaren was het vermogen en hoe je de bocht doorkwam was niet belangrijk.
Er werd ook niet altijd gedacht aan het aanpassen van vering bij zware belasting. Als je met je motorfiets op reis ging moest je vaak zelf veel aanpassen.
In de meeste gevallen was het zaak zelf een bagagerek op je motorfiets te sleutelen. In de meeste gevallen kwam je dan uit bij een Krauserkofferset of iets van Givi.
Niet de beste manier om bagage mee te nemen
Een bagagerek passend maken
Een probleem was het passend maken van de verschillende bagage rekken. Maar de plaats van het rek op de motorfiets was niet altijd goed gekozen.
In sommige gevallen zorgde het bagagerek voor extra belasting omdat het te ver naar achteren hing.Maar het echte probleem was het aanpassen van de vering.
De vering was doorgaans te licht en had beperkte stel mogelijkheden. De veer voorspanning was weliswaar wel strakker te zetten maar daar was alles wel mee gezegd.
En als je niets doet aan je vering deed als je met bagage ging rijden dan had dat zijn effect op het weggedrag.
De motorfiets zakte verder in zijn vering met alle gevolgen van dien. Zeker als er veel bagage achterop de motorfiets gebonden werd had je problemen met de wegligging.
Ouderwetse plunjer vering van BMW met weinig stelmogelijkheden
De Geometrie van een motorfiets veranderd
Een gemotoriseerde tweewieler wordt dus wel voorzien van vering maar of die voldeed ?. De banden en het frame zorgt ervoor dat motorfiets goed op zijn wielen staat.
Met goed op zijn wielen bedoel ik dat de motorfiets niet voorover of achterover helde maar precies zo op zijn veren staat zoals in het oorspronkelijke ontwerp.
En natuurlijk is dat te verwezenlijken. Als je maar zorgt dat de vering en bandenspanning van een motor op orde is. Alleen kan dat veranderen als je gaat rijden.
Want bij accelereren gaat de geometrie van een motor iets wijzigen. Door gas geven trekt de ketting aan het achterwiel omdat de motor vooruit wil.
De moderne cardan van BMW elimineert de reactie krachten volledig
Bij accelereren veranderd er iets
Hierdoor ontstaat een reactie in het aandrijf gedeelte wat ervoor zorgt dat een motorfiets van achter in de vering wordt getrokken.
Dat komt weer doordat de ketting van de motorfiets onder spanning komt te staan bij gas geven. Bij een BMW motorfiets werkt dat weer anders. Bij een elektrische motorfiets werkt dat weer hetzelfde.
Bij BMW zorgt de cardan ervoor (bij de oudere modellen dan) dat de motorfiets in zijn geheel omhoog komt. Het is dus niet zo dat alleen de voorkant omhoog komt.
En ook dat omhoog komen van de gehele motorfiets zorgt voor een verandering in de geometrie. Bij de latere modellen heeft BMW dit opgelost met behulp van het Paraleversysteem.
Een voorbeeld van een wel zeer oud model cardan aandrijving
Het effect van reactie krachten
Het gewicht van de motorfiets zorgt voor weerstand bij het accelereren waardoor de reactie krachten voor een ander effect gaan zorgen.
Door de weerstand gaat de motorfiets in de ketting klimmen. In extreme situaties kan dat, bedoeld of onbedoeld, voor een wheelie zorgen.
Een wheelie maak je als je alleen op het achterwiel rijdt en het voorwiel in de lucht steekt.
Bij normaal versnellen is het effect nauwelijks merkbaar maar het effect is er wel.
Een oude type Norton met vering zonder anti duik systeem
Bij stevig remmen duikt de motor
Bij normaal versnellen wordt de achtervering ingedrukt doordat het voortandwiel het achtertandwiel naar zich toe wil trekken waardoor de achter schokdemper wordt ingedrukt.
De motorfiets gaat hierdoor tijdens het accelereren achterover hellen waardoor de originele geometrie van de motorfiets wijzigt.
De druk op het voorwiel neemt af waardoor het voorwiel minder grip heeft op weg.
Bij flink gas geven terwijl je in een bocht ligt kan dat vervelende effecten hebben op het weggedrag van de motorfiets.
Een ander probleem ontstond bij sterk afremmen met de voorrem. De voorrem is voor motorfietsen de belangrijkste rem.
De achterrem gebruik je er hoe dan ook altijd bij maar de voorrem heeft toch het meeste effect. Bij oudere motorfietsen met trommelrem was de vertraging een stuk minder. Maar toch trad het duid effect al op.
Een oude Indian met trommelrem in het voorwiel
Genoeg uitdagingen voor de motorwereld
Door de nadruk op de voorrem te leggen vang je het gewicht van de hele motor op met de voorvering die hierdoor sterk in veert.
Het in veren van de voorvering zorgt ervoor dat de motorfiets anders op zijn veren staat dan bedoelt.
De geometrie van de tweewieler wijzigt door het remmen waardoor ook het weggedrag anders wordt.
Stel je moet met hoge snelheid ineens hard in de remmen zonder dat je helemaal tot stilstand komt, dan doet je motorfiets ineens hele andere dingen dan jij wil.
De motorfiets industrie kwam voor steeds grotere uitdagingen te staan maar stond niet stil.